Poznaj ciekawostki związane z regionem, z którego pochodzi strój opoczyński.
Opoczno i okolice to fascynująca kraina z mnóstwem atrakcji i tajemnic do odkrycia.
Poniżej znajdziesz przykłady wyrażeń gwarowych, krótkie wprowadzenie w świat opoczyńskiej kuchni, a także opowieść o żywiołowym oberku.
Z odkodowaniem wybranych regionalnych słówek zmierzysz się, rozwiązując quiz online. Możesz również skorzystać z jego wersji przygotowanej do wydruku.
W gwarze opoczyńskiej znajdziemy słowa i wyrażenia, które nie mają swoich odpowiedników w języku ogólnopolskim, albo mają zupełnie inne znaczenie, bądź brzmią niezrozumiale dla przybysza spoza regionu.
Takich słów jest całe mnóstwo! Poniżej podajemy tylko kilka przykładów.
Jak chłop do Opoczna jechał. Posłuchaj bajki w gwarze opoczyńskiej »
Ziemia Opoczyńska słynie z bogatych tradycji kulinarnych. Podstawą tutejszej kuchni były potrawy sycące, treściwe, przygotowane z prostych składników, ale o wyjątkowym smaku. Wśród nich królowała zalewajka.
Jadało się ją tutaj począwszy od XIX wieku niemal o każdej porze dnia. Zalewajka była jedną z najczęściej przygotowywanych zup, ponieważ przyrządzało się ją szybko z dostępnych wszystkim produktów. W każdym domu znaleźć można było zakwas, ziemniaki i cebulkę. Zakwas przygotowywano z mąki żytniej, wody i kawałka skórki od chleba. Gotowy był już po dwóch dniach. Do zalewajki dodawano skwarki, kiełbasę lub zasmażkę.
Oberek - najbardziej ognisty ze wszystkich polskich tańców ludowych - wywodzi się z wprawdzie z Mazowsza, ale rozpowszechnił się w innych częściach Polski tak bardzo, że nie otrzymał nazwy pochodzącej od regionu, jak w przypadku krakowiaka, mazura czy kujawiaka.
Nazwa oberek to wyraz wywodzący się od dawnego, zachowanego tylko w gwarach, czasownika obertać się, czyli obracać. Zawrotnie szybkie tempo oberka i jego żywiołowość oddają też inne nazwy tego tańca: obertas, wyrywas, zawijacz, okrąglak. Tańczony był przez wirujące po kole pary, ale zawsze rola prowadzącego należała do mężczyzny. To on w tańcu przytupywał, przyklękał, przykucał, wycinał hołubce uderzając obcasem o obcas przy wysokim podskoku. Tancerze zakładali się nawet z muzykami, kto dłużej wytrzyma. Potrafili tańczyć bez przerwy ponad pół godziny, zmieniając w tym czasie partnerki.
Posłuchaj i obejrzyj, jak opoczyńskiego oberka tańczy zespół Mazowsze »
Quiz gwarowy, a także uzupełniającą go krzyżówkę z hasłem (żeby ją rozwiązać, trzeba znać nazwy elementów stroju opoczyńskiego - podpowiedzi znajdziesz w działach Opis oraz Leksykon) możesz pobrać na swój komputer i wydrukować. Kliknij wybrany szablon prawym przyciskiem myszy, następnie wybierz opcję Zapisz grafikę jako.
Więcej materiałów do nauki i zabawy ze strojem opoczyńskim, ich szczegółowe opisy i propozycje wykorzystania znajdziesz w dziale Wydruki.